«”Δια τής μετρήσεως προς τη γνώση»*. Iδού τι θα ήθελα να γράψω ως σύνθημα πάνω από την είσοδο κάθε εργαστηρίου Φυσικής» είπε κάποτε σε μια διάλεξή του ο Χάικε Κάμερλιν Όνες**. «Η επιδίωξη ποσοτικών ερευνών, δηλαδή ερευνών που εδραιώνουν σχέσεις ανάμεσα σε μετρήσεις φαινομένων, θα έπρεπε να κατέχει την πρώτη θέση στην πειραματική πρακτική των φυσικών».
Τα λόγια τού Χάικε Κάμερλιν Όνες έκαναν πράξη με τον πιο βιωματικό τρόπο τρεις μαθητές τής Α’ Λυκείου τού Σχολείου μας, ο Στάθης Βογιατζής, η Σοφία Δασκάλου και ο Γιώργος Πόζαρλης, οι οποίοι το Σάββατο 27 Ιανουαρίου έλαβαν μέρος στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πειραμάτων Φυσικών Επιστημών***, στη Θεσσαλονίκη, μαζί με 9 ακόμη σχολεία-ομάδες από τη Βόρεια Ελλάδα.
Σαν βγεις στον πηγαιμό για Λουξεμβούργο…
Ήταν μακρύς ο δρόμος τού Διαγωνισμού, τελικός προορισμός το Λουξεμβούργο με πολλές φάσεις/στάσεις/περιπέτειες ενδιάμεσα, και οι μαθητές τού Σχολείου μας είχαν ενημερωθεί εγκαίρως γι’ αυτόν, ήδη από τα μέσα Νοεμβρίου. Ήταν λογικό κι αναμενόμενο να επικρατήσει ένας σχετικός ενθουσιασμός, ο οποίος -ευτυχώς- δε ξεθύμανε όπως συμβαίνει συνήθως, κι έτσι η τελική ανταπόκριση από μέρους των μαθητών ξεπέρασε κάθε προσδοκία και αποδείχθηκε μια ευχάριστη έκπληξη: 18 συνολικά μαθητές και μαθήτριες από την Α’ Λυκείου ενδιαφέρθηκαν, δήλωσαν συμμετοχή και σχημάτισαν 6 τριμελείς “παρεΐστικες” ομάδες! Αυτή η απροσδόκητα μεγάλη συμμετοχή προκάλεσε κι έναν μικρό… πονοκέφαλο, βέβαια, αφού μόνο δύο τριμελείς ομάδες θα μπορούσαν να διαγωνιστούν στην επόμενη φάση, στον τοπικό διαγωνισμό Δράμας.
Οι 6 ομάδες ανταγωνίστηκαν/συναγωνίστηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου σε έναν άτυπο, ενδοσχολικό “προκριματικό” διαγωνισμό στη Φυσική και στη Χημεία, που διεξήχθη στην Αίθουσα Φυσικών Επιστημών “Χαράλαμπος Θωμάς”, με κριτές τρεις καθηγητές Φυσικών Επιστημών (Φ.Ε.) τού Σχολείου, και δύο από αυτές επιλέχτηκαν να συμμετάσχουν στον επίσημο διαγωνισμό μεταξύ Λυκείων από το Νομό Δράμας. Ο τοπικός Διαγωνισμός τής Δράμας διοργανώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου από το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (Ε.Κ.Φ.Ε.) Δράμας, με κριτές καθηγητές Φ.Ε. από άλλα σχολεία τής πόλης μας, και η προαναφερθείσα ομάδα τού Σχολείου μας κατάφερε να προκριθεί στην επόμενη φάση τού Διαγωνισμού, δηλαδή στην πανελλήνια φάση που -για τα σχολεία τής Βόρειας Ελλάδας- διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη.
Κάπου εκεί, στο 4ο ΓΕ.Λ. Καλαμαριάς, το φετινό ταξίδι των παιδιών έφτασε στο τέλος του. Το Λουξεμβούργο, όπου θα διεξαχθεί φέτος ο ευρωπαϊκός τελικός τού Διαγωνισμού, αποδείχθηκε -τελικά- πολύ μακρινός και άφθαστος προορισμός, αλλά -πάντως- ένα είναι σίγουρο: ότι χάρισε στα παιδιά ένα ωραίο ταξίδι και όνειρα για το μέλλον!…
Η αξία τού αντιπάλου δίνει δόξα στο νικητή…
Σε όλες τις φάσεις τού Διαγωνισμού (ενδοσχολική, τοπική και πανελλήνια) συμμετείχαν αξιολογότατοι μαθητές και μαθήτριες, δυνατές ομάδες, που έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και τα πήγαν εξαιρετικά καλά. Οι διαφορές ανάμεσα στις ομάδες ήταν μικρές, ο ανταγωνισμός μεγάλος και, σε κάθε φάση, οι νικητές αναδείχθηκαν από τις λεπτομέρειες.
Το Σχολείο μας συμμετείχε φέτος για 1η φορά στον Διαγωνισμό, αλλά -ήδη- υπάρχουν ενδείξεις για ανάλογη (ή και ακόμα καλύτερη) συνέχεια.
Οι μαθητές μας μάς ρωτούν για τον Διαγωνισμό τής επόμενης χρονιάς, σχηματίζουν ομάδες, καταστρώνουν σχέδια και… ακονίζουν τα επιστημονικά τους όργανα. Ο ανταγωνισμός αναμένεται ακόμη πιο έντονος τού χρόνου, ενδοσχολικά αλλά και σε επίπεδο νομού.
Εντύπωση, πάντως, προκάλεσε το γεγονός πως σε όλες τις φάσεις, ο ανταγωνισμός συχνά μετατρεπόταν σε συναγωνισμό! Πολλές φορές, αμέσως μετά το τέλος κάποιας δοκιμασίας, οι ομάδες ανακατεύονταν ή συγχωνεύονταν, οι μαθητές κάνανε ανομοιογενή “πηγαδάκια” όπου αντάλλασσαν εμπειρίες/ερωτήσεις/σκέψεις και απορίες (μέχρι και μετρήσεις!), συνέχαιρε ή παρηγορούσε ο ένας τον άλλον, και γενικά υπήρχε μια πολύ όμορφη ατμόσφαιρα που θύμιζε συνέδρια μεγάλων επιστημονικών οργανισμών!…
Ευχαριστίες
Πρέπει να ευχαριστήσουμε όλους όσους στήριξαν αυτόν τον Διαγωνισμό, από όλα τα σχολεία και σε όλες τις φάσεις του. Πρώτα απ’ όλους τους ίδιους τους μαθητές που συμμετείχαν (πολλές φορές “θυσιάζοντας” τον ελεύθερο χρόνο ή/και τα Σαββατοκύριακά τους), τους καθηγητές/μέντορες των σχολείων τους που προσφέρθηκαν και οικειοθελώς βοήθησαν/προπόνησαν/προετοίμασαν τις ομάδες, τους υπευθύνους Ε.Κ.Φ.Ε. που διοργάνωσαν εξαιρετικά και χωρίς προβλήματα τους τοπικούς και τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό, τους/τις συναδέλφους που αφιλοκερδώς και εθελοντικά συμμετείχαν ως παρατηρητές ή/και κριτές/βαθμολογητές, και τις Διευθύνσεις των Σχολείων που στήριξαν αυτή τη δράση όποτε, όπου και με όποιο τρόπο μπορούσαν.
Πιο συγκεκριμένα για το Σχολείο μας και το Νομό μας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους/μέντορες καθηγητές τού Σχολείου μας Τάσο Θεοχάρη και Θόδωρο Τσιφούτη, τον υπεύθυνο Ε.Κ.Φ.Ε. τού νομού μας Παναγιώτη Παζούλη, τις συναδέλφους/κριτές τού τοπικού διαγωνισμού Μπετίνα Αλεξίου και Μαρία Κατσαρού, και τη διευθύντρια τού Σχολείου μας Μελπομένη Τάζογλου.
Και τού χρόνου!…
Με υγεία και… επιστημονική νοοτροπία!
Μίλτος Βαβουλίδης
*”Door meten tot weten” στα ολλανδικά, “Through measurement to knowledge” στα αγγλικά
** Heike Kamerlingh Onnes (1853–1926): Ολλανδός πειραματικός φυσικός και νομπελίστας, ο οποίος πρωτοπόρησε σε μεθόδους ψύξης και συμπεριφοράς των υλικών όταν αυτά ψύχονται σε θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν.
*** EOES (European Olympiad of Experimental Science), μετεξέλιξη τού EUSO (European Union Science Olympiad)
